Some thoughts on health and healthcare

 Inleiding Vergelijkbaarheid en leereffect . Internationale indicatorensets zijn ontworpen om prestaties tussen landen en ziekenhuizen op een uniforme manier te kunnen vergelijken. Daardoor kunnen we in België leren van best practices buiten de landsgrenzen en detecteren we sneller structurele sterktes en zwaktes. Voorbeelden zijn de OECD Health Care Quality Indicators (HCQI) en PaRIS (voor PROMs/PREMs), die methodologisch gestandaardiseerd zijn en door veel landen worden gebruikt.  Methodologische kwaliteit en reproduceerbaarheid . Internationale indicatoren doorlopen strikte ontwikkel- en validatietrajecten, zijn breed peer-reviewed en worden periodiek bijgesteld. ICHOM-sets borgen bijvoorbeeld uitkomstmaten die “ertoe doen voor patiënten”, inclusief definities, meetmomenten en minimale datasets, waardoor uitkomsten reproduceerbaar en audits mogelijk zijn.  Beleidsrelevantie en transparantie. Door Belgische resultaten te spiegelen aan Europese standaarden (bv. ECDC-HAI...

Inleiding In België is “community hospital” (nog) geen formeel juridisch statuut. Het is een zorgmodel dat door verschillende locoregionale ziekenhuisnetwerken wordt gebruikt om nabij, geïntegreerd en populatiegericht te werken: zorg dicht bij huis waar mogelijk, concentratie van hooggespecialiseerde zorg waar nodig. Het Plexus-netwerk (regio Leuven-Tienen-Diest) beschreef dit expliciet als drie pijlers: nabijheid, integratie met de eerste lijn en populatiegericht werken, met duidelijke afspraken over doorverwijzing naar een referentie- of universitair ziekenhuis en terugverwijzing naar de lokale setting.  Kenmerken van een Belgisch community hospital 1. Nabijheid en basis-specialistische zorg Een community hospital organiseert de basisspecialismen (interne geneeskunde, heelkunde, geriatrie, materniteit/pediatrie waar dat demografisch aangewezen is) en een hedendaagse diagnostische en dagziekenhuiscapaciteit. Het fungeert als eerste ziekenhuispoort voor zijn populatie, en verwijst ...

Inleiding: wat komt er precies aan? De Europese Data Act (Verordening (EU) 2023/2854) is gepubliceerd op 22 december 2023 en wordt van toepassing op 12 september 2025. Ze legt spelregels vast voor toegang tot en gebruik van data uit “connected products” (zoals medische apparatuur en wearables), regelt eerlijkere contracten bij data-deling, cloud-switching en interoperabiliteit, en introduceert noodtoegang voor de overheid in uitzonderlijke situaties. De Data Act vult de Data Governance Act (DGA) (Verordening (EU) 2022/868) aan (van toepassing sinds 2023) en zal naast de European Health Data Space (EHDS) (Verordening (EU) 2025/327) gaan functioneren (EHDS is officieel gepubliceerd op 5 maart 2025; hoofdmoot van toepassing vanaf 26 maart 2027).  Hieronder probeer ik een en ander op een rijtje te zetten. 1) Wat verandert er juridisch? a) Recht op data uit medische apparatuur en wearables Belangrijk wordt dat gebruikers (zowel natuurlijke personen als rechtspersonen) recht hebben op...

 1) Wat betekent “gestructureerde probleemlijst” op basis van SNOMED CT? Een gestructureerde probleemlijst is de canon van “actieve en relevante problemen” van een patiënt die éénduidig gecodeerd zijn met SNOMED CT-concepten in plaats van losse ongestructureerde (vrije) tekst. In België beheert het Terminologiecentrum van de FOD Volksgezondheid de nationale distributie en licenties van SNOMED CT (NRC) en levert gevalideerde NL en FR-vertalingen (“language refsets”), zodat artsen en verpleegkundigen labels in hun eigen taal zien terwijl het onderliggende SNOMED CT concept internationaal dezelfde betekenis blijft behouden.  Voor rapportering (MZG) en financiering (BFM) blijft de ICD-10-BE classificatie cruciaal: in de Minimale Ziekenhuis Gegevens (MZG) worden diagnoses en procedures sinds 2015 in ICD-10-CM en ICD-10-PCS gerapporteerd. De probleemlijst is dus het klinisch startpunt (rijk, fijnmazig, SNOMED CT) dat vervolgens (semi-)automatisch naar de ICD-10-CM-code(s) kan worden...

Inleiding Een focuskliniek (focus clinic) bundelt expertise, technologie en patiëntgerichte zorg rond een afgebakend zorgdomein. In het Belgische landschap moet zo’n model niet alleen klinisch excelleren, maar ook passen in de ziekenhuisfinanciering via het Budget Financiële Middelen (BFM) en de bredere hervormingen (klinische netwerken, transparantie en kwaliteitsindicatoren). Hieronder probeer ik binnen dat kader een praktische routekaart uit te werken, van strategische keuze tot operationeel ontwerp en financiële verankering. 1) Strategische positionering: kies een scherp afgebakend zorgdomein Kies een indicatie(groep) met voldoende volume, variatie en effectieve en efficiënte standaardiseerbaarheid van het zorgproces (bv. cataract, dagopname-orthopedie, bariatrische chirurgie, borstkliniek, endoscopie). Een efficiënt en effectief georganiseerd hoger volume correleert met kwaliteit, en in België bestaan voor sommige domeinen erkende programma’s met minimumnormen (bv. borstklinieken:...

 Inleiding Een goed onderhouden medisch dossier is tegelijk zorginstrument, bewijsstuk, datakern voor beleid en hefboom voor de financiering. In de Belgische ziekenhuispraktijk botsen artsen en medische codeerteams regelmatig op een mix van wettelijke, structurele en inhoudelijke hindernissen die rechtstreeks doorwerken in de Minimale Ziekenhuisgegevens (MZG) en het Budget Financiële Middelen (BFM) van een ziekenhuis. Hieronder doe ik een poging om een en ander op een rijtje te zetten. 1) Praktische hinderpalen in de ziekenhuisrealiteit Registratie- en tijdsdruk . De MZG-registraties zijn omvangrijk en vragen de nodige resources. Het Rekenhof becijferde al dat Belgische ziekenhuizen meer dan duizend VTE inzetten en jaarlijks ettelijke miljoenen dienen te besteden aan registratiesoftware; tegelijk ontbreken in de regelgeving harde sancties bij laattijdige of gebrekkige aanlevering, wat de druk op artsen en codeerteams verhoogt.  Interoperabiliteit en versnippering van EPD’s . D...