Uitdagingen voor de Belgische ziekenhuizen en hun aanpak
De Belgische ziekenhuizen staan voor een reeks complexe uitdagingen, die zowel structureel als operationeel zijn.
Belangrijke uitdagingen zijn:
- Personeelstekort
- Verpleegkundigen en zorgpersoneel zijn moeilijk te vinden én te behouden.
- Hoge werkdruk en burn-out zijn wijdverspreid.
- Vergrijzing binnen het personeel maakt het probleem urgenter.
- Financiering en budgetdruk
- Het huidige financieringssysteem is complex en soms inefficiënt.
- Veel ziekenhuizen kampen met financiële tekorten, zeker kleinere of regionale instellingen.
- Toenemende zorgvraag versus beperkte middelen zet druk op de werking.
- Vergrijzing van de bevolking
- Meer ouderen betekent meer chronische aandoeningen en complexe zorgvragen.
- Zorg wordt langduriger en duurder.
- Digitalisering en administratieve lasten
- Elektronisch patiëntendossier (EPD) is niet altijd gebruiksvriendelijk.
- Te veel tijd gaat naar administratie i.p.v. directe zorg.
- Cybersecurity wordt belangrijker naarmate systemen meer digitaliseren.
- Hervorming van het ziekenhuislandschap
- Netwerken tussen ziekenhuizen zijn verplicht, maar samenwerking is niet altijd vanzelfsprekend (veranderen inkomstenstromen, o.a. BFM en nomenclatuur).
- De overheid stuurt aan op concentratie van complexe zorg, wat onzekerheid geeft over de toekomst van kleinere ziekenhuizen.
- Toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg
- Wachttijden kunnen oplopen, vooral voor geestelijke gezondheidszorg.
- Voor sommige patiënten blijft de zorg duur, ondanks terugbetaling via de ziekteverzekering (al dan niet hospitalisatieverzekering).
- Klimaat en duurzaamheid
- Ziekenhuizen hebben een grote ecologische voetafdruk.
- Er is een toenemende druk om te verduurzamen (afvalbeheer, energieverbruik, groene infrastructuur).
Belgische ziekenhuizen implementeren diverse strategieën om de uitdagingen het hoofd te bieden:
- Aanpak van het personeelstekort:
- Digitalisering: Door te investeren in digitale zorgtechnologieën kunnen administratieve taken worden verminderd, waardoor zorgverleners meer tijd hebben voor directe patiëntenzorg. Studies suggereren dat digitalisering de druk op het personeelstekort met een derde kan verminderen.
- Samenwerking met HR-dienstverleners: Ziekenhuizen werken samen met HR-experts om efficiënter personeel te werven en te behouden, inclusief het aantrekken van zij-instromers en het aanbieden van bijscholing.
- Hervorming van de ziekenhuisfinanciering:
- Transparantie en duurzaamheid: Er wordt gepleit voor een financieringssysteem dat eenvoudiger, transparanter en kostendekkend is, met stimulansen voor kwaliteit en toegankelijkheid. Dit omvat het herzien van ereloonsupplementen en het investeren in digitale infrastructuur en cybersecurity.
- Omgaan met de vergrijzing:
- Uitbreiding van geriatrische zorg: Ziekenhuizen breiden geriatrische dagziekenhuizen uit om ouderen passende zorg te bieden terwijl ze in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven, wat ongewenste ziekenhuisopnames probeert te voorkomen.
- Bevorderen van samenwerking en integratie:
- Netwerkvorming: Ziekenhuizen werken samen binnen netwerken om expertise te bundelen en zorgopdrachten beter te verdelen, wat leidt tot efficiëntere en kwalitatief hoogstaande zorg.
- Investeren in digitalisering:
- Efficiëntie en kwaliteit: Door processen verder te digitaliseren, zoals het implementeren van elektronische patiëntendossiers en telemonitoring, verhogen ziekenhuizen de efficiëntie en verbeteren ze de zorgkwaliteit.
- Aanpassen aan maatschappelijke veranderingen:
- Flexibiliteit en innovatie: Ziekenhuizen passen hun structuren en processen aan om in te spelen op evoluties zoals de verschuiving van zorg naar de eerste lijn en kortere ligdagen, en zetten in op technologische innovaties om de zorg te verbeteren.
Tot slot:
Deze initiatieven tonen aan dat Belgische ziekenhuizen proactief werken aan oplossingen om de complexe uitdagingen in de gezondheidszorg aan te pakken.
