De Belgische Eenheid Audit Ziekenhuizen – Principes, Werking en Richting voor de Zorg

Algemene principes en missie

De Belgische Eenheid Audit Ziekenhuizen, opgericht in co‑governance tussen FOD Volksgezondheid, het RIZIV en het FAGG, heeft als centrale missie het verhogen van kwaliteit, performantie, conformiteit en doelmatigheid van de zorg die door ziekenhuizen georganiseerd en geleverd wordt. Deze auditdienst is opgericht via het Koninklijk Besluit van 30 mei 2022 en bouwt voort op een meerjarenplan waarin thematische audits worden uitgewerkt. . De kernwaarden zijn:

• Toegevoegde waarde voor de patiënt, het ziekenhuis én de overheid
• Optimale benutting van federale middelen in de gezondheidszorg

Werkwijze en methodologie

Thematische audits worden uitgevoerd op basis van een vooraf vastgesteld plan. Thema’s kunnen onder meer betrekking hebben op zorgtrajecten, verpleegkundige zorg, gebruikte hulpmiddelen, dataregistratie, en meer.

Analyse van geanonimiseerde data: gegevens van ziekenhuizen (medische en verpleegkundige data, medische en verpleegkundig codering, medicatie, nomenclatuur, hulpmiddelen en implantaten) worden gekoppeld en geanalyseerd om een volledig profiel op te bouwen ten aanzien van performantie, doelmatigheid en conformiteit (geavanceerde statistische analyses, data science). Hiermee verkrijgt men een multidimensioneel zicht op de geleverde zorg. Onvolledigheden en inconsistenties tussen de verschillende domeinen, met een mogelijke weerslag op de kwaliteit van de zorgverlening,  kunnen op die manier in kaart worden gebracht.

Feedbackcultuur: via richtlijnen wordt benadrukt dat audits gericht zijn op feedback, toelichting, het delen van ‘best practices’, en het uitnodigen tot verbeterinitiatieven met monitoring in opvolging. Hiermee wordt de ontwikkeling van Evidence Based Medicine (EBM) in de hand gewerkt en ondersteund.

Voorbeelden van methodologische toepassing: uit de oudere auditpraktijk (voorafgaand aan de Eenheid Audit Ziekenhuizen) blijkt hoe codering en knipperlichten ingezet werden. Bijvoorbeeld: aselecte audits op codering, kwaliteitsindicator-audits en ‘knipperlicht’-audits waren instrumenten om up‑ of under‑coding én performance-indicatoren in kaart te brengen.  De methodiek van knipperlichten (bv. afwijkingen ten opzichte van medianen, indicatieve zones) toonde verpleegeenheden met extreme waarden en maakte gerichte opvolging mogelijk.

Illustratie aan de hand van reeds uitgevoerde audits

Een concreet voorbeeld van een uitgevoerde audit is die naar bariatrische heelkunde, waarvan zowel een synthese als een volledig rapport beschikbaar zijn in de publicatiesectie. Hoewel de inhoud van het rapport voor een ziekenhuis zelf, niet volledig wordt besproken in de online beschikbare bron, illustreert dit wel het gebruik van thematische audits rond specifieke interventiegebieden binnen ziekenhuizen.

Doelstellingen en richting voor ziekenhuiszorg

De doelstellingen van de audit zijn duidelijk:

• Verhogen van zorgkwaliteit en performantie: door objectieve data-analyse en thematische controle worden kwaliteitsknelpunten zichtbaar gemaakt.
• Optimaliseren van middelengebruik: federale uitgaven worden kritisch geëvalueerd om onnodige of inefficiënte zorg te identificeren en bij te sturen.
• Stimuleren van continue verbetering binnen ziekenhuizen via feedback, richtlijnen en best practices.
• Ondersteunen van beleid: audits kunnen aanleiding geven tot bijsturing van regelgeving, nomenclatuur of financieringsmodellen binnen het federale gezondheidsbeleid.

 Tot slot

De Belgische Eenheid Audit Ziekenhuizen fungeert als een strategisch instrument voor het federale niveau om ziekenhuizen te informeren, aan te sturen en te ondersteunen richting meer doelmatige, kwalitatieve en gepaste zorg. Door te werken met thematische audits, objectieve data-analyse en een cultuur van feedback en opvolging, biedt ze een krachtige impuls voor transformatie. Tegelijk vormt ze een brug tussen ziekenhuizen, overheid en beleidsvorming - en zet ze aan tot leren in plaats van sanctioneren.