Some thoughts on health and healthcare

Inleiding In Belgische ziekenhuizen komen de kwaliteit en de doelmatigheid van de zorg voor de patiënt pas scherp in beeld wanneer klinische datastromen consistent en coherent naar een zelfde zorgtraject verwijzen: diagnoses/procedures (MG-MZG, ICD-10-BE), verpleegkundige activiteiten (VG-MZG), RIZIV-nomenclatuur en apotheeklog/toediening. Waar die klinische datastromen divergeren, is het vaak onmogelijk met zekerheid te zeggen of de zorg voor de patiënt volgens (internationale, gevalideerde wetenschappelijk) richtlijnen verliep (timing, indicatiestelling, middelkeuze, nazorg). Precies daarom kijkt de federale Eenheid Audit Ziekenhuizen (EAZ) in thematische audits expliciet naar congruentie tussen klinische documenten, registraties (MZG) en facturatie (RIZIV, FAGG). Hieronder doe ik een bescheiden poging tot een (min of meer) samenhangend overzicht  van welke inconsistenties tussen de medische codering (MG-MZG/ICD-10-BE), de verpleegkundige codering (VG-MZG), nomenclatuur...

Inleiding Voor een arts in een Belgisch ziekenhuis wordt de medische dossiervorming gedragen door drie pijlers: (1) het Koninklijk Besluit betreffende het Algemeen Medisch Dossier (AMD), dat vooral de continuïteit met de (huis)arts regelt; (2) het Koninklijk Besluit dat de algemene minimumvoorwaarden voor het ziekenhuis-medisch dossier vastlegt; en (3) de Wet inzake de kwaliteitsvolle praktijkvoering in de gezondheidszorg (2019), die dossierinhoud, toegang en gegevensverwerking in brede zin harmoniseert. Samen bakenen ze af wat in het dossier moet staan, hoe het wordt bijgehouden en bewaard, wie er toegang heeft en welke informatie-uitwisseling nodig is voor goede zorg.  Hieronder probeer ik een en ander op een rijtje te zetten, rond het Koninklijk besluit betreffende het Algemeen Medisch Dossier. BS 17-07-1999, het Koninklijk besluit houdende bepaling van de algemene minimumvoorwaarden waarvan het medisch dossier, bedoeld in artikel 15 van de wet op de ziekenhuizen, gecoördineerd ...

Inleiding In Belgische ziekenhuizen groeit de Chief Nursing Information Officer (CNIO) uit tot de strategische schakel tussen verpleegkundige praktijk, digitale zorg en ziekenhuisbeleid. In de Belgische wet- en regelgevingskaders komt de functietitel CNIO niet voor; ze is een organisatie- en best practice-rol, geen wettelijk gedefinieerde functie. Dit betekent dat de CNIO zich beweegt binnen algemene Belgische kaders (o.a. Kwaliteitswet, GDPR (General Data Protection Regulation), Ziekenhuiswet, MZG-reglementering) en internationale functieprofielen (bv. HIMSS, NHS), maar zonder een eigen, afzonderlijk wettelijk aansprakelijkheidsregime. 1) Rol en verantwoordelijkheid van de CNIO Matuur strategisch leiderschap en brugfunctie . De CNIO vertegenwoordigt de verpleegkundige discipline in de digitale strategie van het ziekenhuis: vertalen van klinische noden naar EPD-vereisten, standaardiseren van verpleegkundige documentatie, en sturen van adoptie en change-management. Internationale profie...

 Inleiding In de Belgische ziekenhuizen lopen twee sporen die rechtstreeks relevant zijn voor verpleegkundigen: MZG (Minimale Ziekenhuis Gegevens) en BFM (Budget Financiële Middelen). MZG is de nationale registratie waarmee alle niet-psychiatrische ziekenhuizen hun geanonimiseerde administratieve, medische én verpleegkundige gegevens aan de FOD Volksgezondheid (FOD VVVL) bezorgen; sinds registratiejaar 2008 vervangt MZG de vroegere MKG en MVG. MKG werd sinds 2008 MG-MZG en MVG werd VG-MZG. De FOD gebruikt MZG onder meer om het beleid, de erkenningsnormen en zelfs de ziekenhuisfinanciering te onderbouwen.  Wat is MZG/VG-MZG in de praktijk? MZG bundelt zes data-domeinen , waaronder VG-MZG (de verpleegkundige gegevens). Die VG-MZG registraties geven een beeld van de uitgevoerde verpleegkundige interventies per zorgperiode en per verpleegeenheid, aan de hand van vastgelegde items en codeerregels. De richtlijnen beschrijven expliciet hoe, waar en wanneer verpleegkund...

1) Waarom dit ertoe doet In Belgische algemene ziekenhuizen zijn klinische dossiervorming en medische codering geen administratieve bijzaak maar een strategische hefboom. De MZG-registratie (Minimale Ziekenhuis Gegevens, MZG) is wettelijk verplicht en dient onder meer om het ziekenhuisbeleid én de ziekenhuisfinanciering (Budget Financiële Middelen, BFM) te organiseren. Goede medische dossiervorming bepaalt dus rechtstreeks de kwaliteit van je MZG, de toekenning van DRG’s en (voor Laagvariabele Zorg, LVZ) forfaits, en daarmee een belangrijk deel van de inkomstenstroom van het ziekenhuis.  België gebruikt voor de MZG sinds registratiejaar 2015 (2016) ICD-10-BE, dat de (Amerikaanse) codeversies van ICD-10-CM (diagnosen), ICD-10-PCS (procedures)  en APR-DRG's combineert, met Belgische MZG-richtlijnen. Financieel komt bij algemene ziekenhuizen ruwweg een derde van de omzet uit het BFM en ongeveer een derde uit afdrachten van artsenhonoraria; in januari 2025 bedroeg het BFM 9,62 mil...

Inleiding De kern van nurse-led care is geen “meer van hetzelfde” met een ander uniform, maar een ontwerpkeuze: zorg herverdelen rondom competenties, protocollen en continuïteit - met verpleegkundigen in de lead waar dat veilig en doelmatig kan. Dat oogt organisatorisch, maar heeft klinische, economische en maatschappelijke gevolgen die steeds beter onderbouwd zijn. Hieronder probeer ik weer te geven waarom dit model vernieuwend is, wat het oplevert en welke randvoorwaarden erbij horen. Uiteraard is dit slecht een vereenvoudigde weergave van een complexe multifactoriële ontwikkeling in de (Belgische) gezondheidszorg. 1) Taak- en roldesign als innovatie op systeemniveau Nurse-led care is in essentie taakverschuiving: routinetaken en delen van diagnose, behandeling en follow-up gaan - binnen duidelijke bevoegdheden - naar (advanced) verpleegkundigen (bvb. verpleegkundig specialist, verpleegkundige met bijzondere beroepstitel, ...). Daarmee verschuift de eerste lijn van een arts-gecentre...

Introduction Value-based healthcare (VBHC) asks health systems to maximize patient-relevant outcomesper euro (or dollar) spent. In 1914, surgeon Ernest Amory Codman proposed the “End Result System,” urging hospitals to follow every patient to determine whether treatment succeeded, and - if not - why not, to prevent similar failures(shortened from his well-known formulation). Codman’s idea is a clear intellectual ancestor of VBHC: both make outcomes the organizing principle and use systematic follow-up to drive learning and accountability. VBHC extends Codman by (i) standardizing outcomes across conditions and providers, (ii) incorporating costas the explicit denominator of value, and (iii) linking measurement to payment and system-level benchmarking. Codman’s End Result System in brief Codman’s 1914 monograph A Study in Hospital Efficiencylays out a hospital organization “based upon an End Result System”—practical routines for recording patient results and interrogating failures to imp...

Inleiding De Chief Medical Information Officer (CMIO) is de arts-manager die, vaak deeltijds, de brug slaat tussen kliniek en digitale transformatie. In België is de functie niet expliciet wettelijk verankerd of verplicht voor ziekenhuiserkenning - de gecoördineerde ziekenhuiswet somt bijvoorbeeld wel de hoofdarts, maar geen CMIO op - waardoor de rolinhoud via governance en mandaat binnen elk ziekenhuis wordt ingevuld. Hieronder probeer ik een en ander op een rij te zetten. Uiteraard is dit slechts een vereenvoudigde weergave van van een complex onderwerp. Rol en kerntaken 1) Klinische digitale strategie en governance. De CMIO co-leidt (samen met hoofdarts, Chief Information Officer (CIO)/Chief Information Security Officer (CISO) en Data Protection Officer (DPO)) de strategie voor het elektronisch patiëntendossier (EPD), klinische besluitvorming en datagedreven kwaliteitsverbetering. Hij/zij zorgt dat het EPD en de klinische toepassingen conform zijn aan Belgische profielen en standaa...